Flies
Flies

Karasinek (Musca domestica), İki kanatlılar (Diptera) takımının Muscidae familyasından böcek türü.

Uzunluğu 5-8 mm arasında değişen, rengi genel olarak koyu gri ve siyah olan ve uçabilen bir sinek türü.

Yerleşim bölgelerindeki bütün sineklerin % 90’ını meydana getirir. Kutuplar’dan Ekvator’a doğudan batıya yayılmış durumdadır. Karasinek insanların yaşadığı en soğuk iklimden en sıcak iklime kadar bütün meskûn yerlerde bulunabilir.

Karasinek, bütün uçucu böcekler içinde, arka kanatlarının değişimiyle oluşan halter denen denge organı sayesinde, en üstün uçma kabiliyetine sahip usta bir “hava akrobatı”dır.

Her türlü gıda ve çöp artıklarıyla beslenirler ve ortalama 3 km uçarak çevrede insanların yaşadığı her yeri istila ederler ve vucutlarında çok çeşitli hastalık mikropları taşıdığı için her dolaştığı şeye mikrobu bulaştırırlar. Zira her 5 dakikada bir gezdiği yerlere dışkı bırakırlar. Koleradiyaredizanterihepatitçocuk felci, gıda zehirlenmeleri, salmonellozverem gibi hastalıkları bulaştırır.

ÜREME

Karasinekler yumurtalarını dışkılara, çöplüklere, özellikle sıcak ve nemli yerlere bırakırlar. Yumurtalar bir günden kısa bir sürede çatlar ve larvalar çıkar. Larvalar bir iki hafta içinde pupa evresine girerler. Pupa evresinde başkalaşmaya uğrayarak birkaç gündekanatlı erişkin biçimlerini alırlar.

Çöp ve gübre gibi nemli organik madde bulunan yerlere 100-150 tanesi yığın halinde yumurtalarını bırakır. Çıkan larvalar organik maddelerle beslenir ve sıcak havada ortalama 7-8 günde sinek olarak uçar. Çok çabuk ürerler.

Karasinek, kısa ama yoğun ve üretimli bir hayat sürer. Eğer yumurtaları 25 derece sıcaklıktaki nemli bir yere bırakılırsa yumurtalar, 10 saat gibi kısa bir zaman zarfında açılırlar. Kurtçuklar ancak sıvı maddelerle beslenirler. 

Karasineklerin Patojenik (Hastalık Yapma) Özellikleri

Karasinekler vücutlarında taşıdıkları birçok mikroorganizmayı çeşitli yollardan insanlara bulaştırır. Tifo, basilli ve amipli dizanteri, kolera çeşitli mikroorganizmaların etken olduğu ishaller, şarbon, trahom, bazı helmint enfeksiyonları olmak üzere yaklaşık 30 kadar hastalığı bulaştırdıkları bilinmektedir. Karasineğin vektörlüğü mekanik vektörlüktür. Sinek konduğu ortamdan ayaklarındaki tüyler vasıtası ile çok sayıda mikroorganizmayı alarak başka ortama taşır. Sineğin yuttuğu mikroorganizmalar tekrar dışkısı ile çıkar. Larva iken aldığı mikroorganizmalar erişkin şeklinde de bulunur ve bu şekli ile nakleder.Bazı katı besinleri almak istediği zaman kendi ağız ve çene yapısını uygun olarak bu besini yumuşatmak için kursağındaki içeriğin bir kısmını buraya kusar. Böylece besin alırken taşıdığı mikroorganizmaları da besin maddelerinin üzerine bırakır.Karasinekler, larvaları aracılığı ile insanlar ve omurgalı hayvanlarda myasis denilen çeşitli patolojik bozukluklara neden olur.Karasineklerin insanlara bulaştırdıkları hastalıklar şunlardır: Paratifo, kolera, dizanteri, konjuktivit, trahom, tifo, hepatit A, gıda zehirlenmesi, antrax basili, paraziter hastalıklar, deri enfeksiyonları vb.

Karasineklerle Mücadele / İlaçlama Yöntemleri

Karasineklerle mücadele ve ilaçlamasında en önemli konu, karasinekler hakkında toplumun bilinçlendirilmesi ile hijyen ve çevre sağlığı tedbirlerinin alınmasıdır. Mekanik mücadele olmadan mücadeleden sonuç alınamaz. Etkin mücadele için çevreden organik artık bırakılmamalı, mutfakdepo gibi yerlerde gerekli tedbirler alınmalıdır. Karasinekler ile mücadeledeki yöntemleri aşağıda verilmiştir.

Karasineklerle Kültürel Mücadele

Karasineklerin biyolojisi yaşam biçimi ve mücadele yollarının özellikle temel eğitimde ve değişik iletişim araçları ile halka tanıtımının sağlanmasıdır. 

Karasineklerle Mekanik (Fiziksel) Mücadele

Bu mücadele yönteminin amacı; karasinek üreme ve beslenme ortamlarının ortadan kaldırılmasıdır. Bu amaçla karasineklerin çok ürediği yerler insan hayvan pislikleri, çöplükler, lağım çukurları, kümes hayvanlarının pislikleri hayvan gübrelikleri, mezbaha çevresi ve hayvan ahırları, ev, işyeri, vb. yerlerin, çöp toplama alan ve bidonları ile kanalizasyonların kontrol altına alınmasıdır. Karasineklerden mekanik yöntemlerle korunmada uygulanacak yöntemler:

- Ev ve işyerlerindeki çöp kutularının ağzı mutlaka kapalı olmalıdır.

- Çöpler kış aylarında haftada 1, yaz aylarında haftada 2 defa toplanmalıdır. Ayrıca çöpler toplandıktan sonra çöp bidonları mutlaka yıkanmalı ve ilaçlanmalıdır.

- Gübrelikler yerleşim yerlerinden uzakta olmalı gübre olarak kullanılacak hayvan dışkıları beton çukurlarda toplanmalıdır. Ya da yığın haline getirilip üzeri toprakla örtülmelidir. 

- Yığın halinde bekletilen gübrenin içindeki ısı yaz aylarında 70 dereceye kadar yükseldiği için yumurtalar bu ısıda ölür. Yine sıcak aylarda tarlaya gübre amaçlı ince bir tabaka halinde serilen hayvan dışkısındaki yumurtalar güneş ışığından olumsuz etkilenip ölür. 

- Hela çukurları mutlaka kapalı şekilde olmalıdır. Tuvaletlerde kapı ve tel örgülü pencere bulunması zorunludur.

- Ev şartlarında sineğin girişini engelleyen perde, tel örgü, sineklerin yapıştığı bantlar az etkili olsa da bir yöntemdir.

- Bütün bunların yanı sıra temizlik kurallarının eksiksiz uygulanması zorunludur.